Deprem Çocuklara Nasıl Anlatılır

Deprem Çocuklara Nasıl Anlatılır

Deprem yetişkinler kadar çocukları da tedirgin eden bir doğal afettir. Çocuklarınızın yaşına uygun bilinçlendirilmesi, çocukların bu afete hazırlanması açısından önemli bir yere sahiptir. Öksüz ve yetim kalan depremzede çocuklar, depremde ailesini kaybeden sahipsiz bebeklere, depremde yetim kalan çocuklara ve koruyucu aile yanında kalarak hayatına devam edecek çocuklara yaşanan büyük felaket sonucunda ortaya çıkan bu psikolojik sınavda  Deprem çocuklara nasıl anlatılır? sorusuna yanıt vermek için ebeveynler daha çok araştırma yapmalı ve gerekirse uzmanlardan da destek almalıdır. Depremzede çocukları korkutmadan ve daha büyük kaygıya sebep olmadan bu durumu atlatmalısınız.

Aktardığınız bilgiler ışığında çocuğunuz çok fazla korkuya ve kaygıya maruz kaldıysa öfke nöbeti ile duygularını ifade etmeye çalışabilir. Bunun yanında çocuğunuzda bir çok duygusal durum da meydana gelebilir.

Deprem Nedir?

Deprem Nedir?

Deprem; Başlangıç noktası yerin içinde, derinlerinde bulunan, yerkabuğu katmanlarının kırılıp yer değiştirmesi, yanardağların püskürme durumuna geçmesi gibi doğal bir nedeni olan yerkabuğu sarsıntısıdır.

Özellikle son zamanda yaşadığımız “Kahramanmaraş, Malatya, Gaziantep, Hatay, Diyarbakır, Şanlıurfa..” gibi çevre illerde meydana gelen “deprem” sebebi ile çok fazla üzüntü içerisindeyiz. Bu vesile ile hayatını kaybeden insanlarımıza rahmet diliyorum ve yakınlarına başsağlığı diliyorum. 

Bir anne olmanın yanı sıra insan olarak bu afeti yaşamış insanlar adına günlerdir içtiğimiz sudan, bedenimizi ısıtan battaniyeden, yediğimiz yemekten utanıyoruz. Bu durum haliyle çocuğumuza da yansıyor.

Çocuklar her şeyin farkındadır ve hisseder. Bu sebeple bu yazıyı yazmanın doğru olacağını düşündüm. Evet hepimiz çok büyük bir acı içerisindeyiz. Ancak çocuklarımızdan bu üzüntümüzü saklamak yerine doğru ifadelerle anlatabiliriz.

Deprem Çocuklara Nasıl Anlatılır?

Deprem ülkesi olduğumuz için ve ne zaman yaşayacağımızı bilmediğimiz için her an hazırlıklı olmamız gerekmektedir. Depremzede Çocuklar durumu bizim kadar net algılamayabilir. Yapılması gereken;

Deprem Çocuklara Nasıl Anlatılır?

• Kullanılan ifadeler depremzede çocukların yaşına uygun olmalıdır.
• Deprem yaşanan bölge resimleri gösterilmekten kaçınılmalıdır.
• Ahşap blok ve Legolardan faydalanarak çocuklara anlatabiliriz. “toprağın altında çok büyük kayalar var ve bazen bu kayalar yerinden oynayabiliyor ve sonucunda bizde sallanıyoruz” gibi çok detaya girmeden açıklama yapılabilir.
• Açıklama yaptıktan sonra çocuğunuzu güvende hissettirmeniz gerekmektedir.
• Çocuğunuzla oyun oynar gibi prova yapabilirsiniz. Böyle bir durum yaşandığında sakin kalarak doğru yerlerde çök-kapan-tutun pozisyonunu gösterebilirsiniz.

Size düşen görevlerin başında çocuğunuza durumu anlatırken “kaygı” oluşabilecek durumlara karşı sevgi dolu yaklaşımınız ve çocuğunuzun yanında olmanızdır.

Oyun ve kitaplar çocuğa ileteceğiniz her duyguda size yardımcı olur. Çocuklara kitap okuma alışkanlığı kazandırmak bu açıdan önemlidir.

Yaş Gruplarına Göre Deprem Bilinci

Her yaş grubuna göre deprem anlatma tarzımız yaklaşımız farklı olmaktadır. Çünkü her yaş grubu için olayları birleştirme, anlamlandırmaya çalışmak farklıdır.

0-2 Yaş

Çok küçük yaş grubu olduğu için olayları anlamlandıramaz.

• Bu sebeple bu yaş grubu için herhangi bir açıklamaya gerek yoktur. Ancak çocuklar her durumu hissederler. Bu sebeple evde yaşanan kaygıyı hissedebilirler ve huzursuzlaşabilirler. Bu durumda sakin ve sevi dolu bir yaklaşım ile kendinizi toparlamaya çalışmalısınız.

Bebeğinizle sık sık duygusal bağ kurmalı, gülen bir ses tonu ile sevginizi hissettirmelisiniz.

3-4 Yaş

Yaşanan kaygı ve panik hallerinden etkilenebilirler.

• İnternet, televizyonda görülen görüntüleri anlayabilirler.
• Yaşanan olumsuz duyguları rahatlıkla anlarlar.
• Herhangi bir görüntü ya da duygu durumuna maruz kalmadılarsa açıklama yapmaya gerek yoktur.

5-6 Yaş

Yaşanan her olayı tam anlamıyla anlayabilirler.

• Doğa olaylarının nasıl olduğunu anlayabildikleri için yaşına uygun açıklamalarla deprem hakkında bilgi verilebilir.
• Medyadaki fotoğraf ve videolar gösterilmemelidir.
• Ölüm kavramını tam anlamasalar da gidenin geri gelmeyeceğini kavrayabilirler.

6-10 Yaş

Gördükleri, duydukları şeyleri kolayca anlamlandırabilirler.

• Yaşına uygun anlatımlar yapılarak gerektiğinde kendisini koruması gerektiği aktarılabilir.
• Verilecek cevaplar gerçeklikten uzak olmamalı, ancak travmatize de edilmemelidir.
• Resim ve videolara maruz bırakılmamalıdır.

10-14 Yaş

Hayat içerisinde yaşanan tüm olaylara karşılık tüm duyguları anlayabilirler.

• Yaşanan deprem vs. gibi doğal afetlerde kendilerini nasıl koruması gerektiğini bilmelidir.
• Şahit oldukları görüntüler karşısında onları rahatlatacak telkinler verilmelidir.
• İnsanlara yardım edebilmesi için görevler verilebilir. (kıyafet, oyuncak paylaşma..)

15+ Yaş

Yetişkinlerin anlayabileceği her durumu anlayabilirler.

• İzledikleri görüntülerden sonra hissettiği duyguları anlamanız ve yanında olduğunuzu hissettirmeniz gerekmektedir.
• Yardımlaşma ve destek konularında çocuğunuzun kararlarında yanında olmalısınız.

Çocukların yaşı kaç olursa olsun deprem gibi önemli bir olay karşısında sizin yaklaşımınız kaygı düzeylerini arttırmada ya da azaltmada etkili olacaktır. Olayları dramatize etmeden ancak çok umursamaz gibi de davranmadan dengeli bir duygu kontrolü çerçevesinde yanında olduğunuzu hissettirerek süreci tamamlayabilirsiniz.

Deprem Sonrası Ebeveynlerin Davranışları

Deprem Sonrası Ebeveynlerin Davranışları

Deprem yaşamış yada yaşayan bir yerden etkilenmişseniz hayatınıza daha kaygılı ve korku dolu devam edebilirsiniz. Ancak bu durum kendi kontrolünüz dışında gelişeceği için çocuklarınızda bu duruma kayıtsız kalmayacaktır.

Bu sebeple ebeveyn olarak yapmanız gerekenler;

• Sevgi, şevkat gibi duygularınızı daha sık göstermeli ve ifade etmelisiniz.
• Medya da bulunan resim ve videolar maruz bırakmamalısınız.
• Güven veren rutinlerinize devam etmelisiniz.
• Korku ve kaygı ile çevresinden uzak tutmaya çalışmamalısınız
• Sorduğu soruları yaşına uygun cevaplamalısınız. Azarlayarak ya da geçiştirerek konuyu kapatmamalısınız.
• Korku kaygı hissediyorlarsa birlikte uyuyabilirsiniz.
• Duygularını anlamaya çalışarak oyunla ifade etmelerine izin vermelisiniz. Onlara eşlik etmeniz de bu kaygıyı azaltabilir.
• Birlikte eğlenceli aktiviteler yapmanız gerekmektedir.

Çocuklar kendilerini ve duygularını oyun yoluyla ifade edebilirler. Oyun terapisi eğitimi çocuğun duygularını anlamanız için yardımcı olabilir.

Deprem yetişkinleri günlük işlerini yapmakta bile huzursuz ederken depremzede çocukların bilmedikleri duygularla baş etmeye çalışmasını anlayışla karşılamalı ve yanlarında olduğunuzu hissettirmelisiniz.

Deprem Hikaye Kitapları

Deprem en iyi anlatma yolu oyun ve hikaye kitapları demiştik. Çocuklara ifade etmekte zorlanıyorsanız bir durumu hikaye okuyarak anlatmaya çalışmak her zaman yardımcı bir yoldur. Benimde denk geldiğim ve sevdiğim kitap öneriler;

• Oyuncak Moli Sallanıyor
• Sallanan Karınca Yuvası

Deprem Hikayesi

Deprem hikayesi benimde internet üzerinden denk gelerek çocuğuma okuduğum bir hikayeydi. Sizde çocuklarınıza okuyabilirsiniz.

Büyük Fırtına (4 yaş ve üzeri)

Zamanın birinde çeşit çeşit kuşların yaşadığı bir orman varmış. Ağaçların dallarında bir sürü kuş yuvası varmış. Bazı yuvalar küçük bazıları ise büyükmüş. Bu ormanda kuşlar mutlu şekilde yaşarmış. Küçük kuşlar oyun oynar akşam olunca yuvalarına gidermiş. Uykuları gelince de sıcacık bir uykuya dalarlarmış.

Günlerden bir gün tüm kuşlar yuvalarında uykudayken, ormanda sesler duyulmuş. Sonra yuvalar ve ağaç dalları hızlıca sallanmaya başlamış. Kuşlar korku ile uyanmışlar, ne olduğunu anlayamamışlar. Anne ve babalar yavrularını da alarak hemen yuvalarından uçup yere konmuşlar. Hava soğukmuş, biraz da üşümüşler. Çokça da korkmuşlar. Bu gürültünün ve sallanmanın nedeni fırtınaymış. Fırtına çok sert ve hızlı esen rüzgar demekmiş. Bu ormana gelen büyük fırtına nedeniyle, ağaçların dalları sallanmış. Bir çok yuva bu rüzgarda devrilip yere düşmüş. Hatta bazı kuşlar bu yuvaların altında kalmışlar. 

Sabah olunca herkes fırtınayı duymuş. Fırtınayı duyanlar hemen yardıma koşmuşlar. Küçük kuşları sıcak bir yere götürmüşler. Aç kuşları doyurmuşlar ve üşüyenlere kış battaniyesi dağıtmışlar.

Köstebekler devrilen yuvaların altında kalan kuşları kazarak kurtarmışlar. Bazı kuşları ise yaralı kurtarıp hemen hastaneye götürüp iyileştirmişler.

Fırtına ara ara esmiş, ama gittikçe hızı azalmış. Onun hızı bitene kadar kuşlar güvenli yerlerde uyumuşlar. Biraz zaman geçince fırtına tamamen bitmiş. Anne- baba kuşlar, herkesin yardımı ile yuvalarını yeniden yapmışlar. Bazılarını tamir etmişler. Hasta kuşlarda iyileşip yuvalarına dönmüşler. Bir süre sonra bu ormanda her şey normale dönmüş. Tüm zor zamanlar gibi bu zor zamanda geçip gitmiş. Herkesin içindeki korku küçülmüş, küçülmüş ve bitmiş. Küçük kuşlar okullarına gitmişler, ormanda uçma yarışı bile yapmışlar. Büyük kuşlar ise işlerinin başına dönmüşler.

Bu ormanda ve tüm diğer ormanlarda herkes bu ormanı konuşuyormuş. Yardımlaşarak bu büyük fırtınanın zorluklarını aştıklarını herkes birbirine gururla anlatıyormuş. Herkes aynı şeyi söylüyormuş. Yardımlaşarak tüm zorlukları yenebiliriz.

Deprem Çantası

Deprem Çantası

Çocuklara deprem hakkında bilgi verildikten sonra birlikte deprem çantası da hazırlayabilirsiniz. Bu durumuda oyunlaştırarak çocuğunuzla seçtiğiniz çanta içerisine ;

• Yiyecek
• Su
• Fener
• Düdük

Depremin Çocuklar Üzerindeki Etkisi

Çocuklar duygularını ifade etmekte zorlanabilirler. Ancak yaşanan doğal afetlerde etkilenerek yaşamlarında duygusal değişimler olabilir.

• Sıklıkla deprem hakkında soru sorabilirler.
• Duyulan seslere aşırı duyarlı olabilirler.
• Yalnız uyumaktan korkabilirler.
• İştah sorunları yaşanabilir.
• Uyku problemleri alt ıslatma
• Tırnak yeme ve huzursuzluk hali
• Agresif tavırlar

Duygularını anlayarak sevginizle bu süreci atlatmaya çalışabilirsiniz. Uzmandan destek almak süreci hızlandıracaktır.

Deprem Sonrası Çocuklara Ölüm Nasıl Anlatılır?

Deprem sonrası insanları en zorlayan durum çocuklara yakınlarını kaybettiklerini anlatmaktır. Bu durum çok zor ve üzücüdür. Bu sebeple kullanılan kelimeler özenli seçilmelidir. Doğru zaman seçimi çok önemlidir. Hastanede tedavisi devam ederken çocuğa bu haber verilmemelidir.

Önemli not: Lütfen bu haberi vermede önce uzmanlardan destek alarak ilerleyin.

Bu haberi tüm uygun koşullar sağlandıysa çocuk yakını vermelidir. Güven ve sevgi bağı kurduğu bir yakınının bu haberi vermesi daha doğrudur.  Seçilecek kelimeler çocuğun yaşına uygun olmalıdır. Bu konuda yorum yapmak çok zordur. Bu sebeple işin uzmanından destek alarak bu haber verilebilir.

Zor bir süreçten geçiyoruz. Çok üzgün ve çaresiz hissediyoruz. Tüm bu duygularımız insani ve normal duygulardır. Umarım tekrarı yaşanmaz, tüm Türkiye için baş sağlığı diliyorum.

Annece yaşadığım tecrübelerimi paylaştığım, duygularını anladığım ve ortak olduğum yazılarımdan haberdar olmak için @anneceblog instagram sayfamı takip edebilirsiniz. 

“anneceblog.com‘da yer alan tüm bilgiler anne içgüdüsüyle ve tecrübesiyle yazılmıştır.”