İnfluenza ve COVİD 19
25 Ocak 2023Bebek Bezi Özellikleri Nasıl Olmalı?
30 Ocak 2023Çocuklar duyularını ifade edebilmek için farklı bir çok yol deneyebilirler. Çocuklarda öfke nöbeti de ifade etme şekillerinden birisidir. Çocukların duygularını yansıtmaya izin vermeli ve onları anlamak için çaba göstermemiz gerekmektedir.
Yenidoğan bebek döneminde ağlayarak isteklerini belirten bebeklerde büyüdükçe bu durum değişkenlik göstermektedir.
Çocuklarda Öfke Nöbeti Nedir?
Çocukların isteklerini yaptırmak, duygularını yansıtmak için kullandıkları şiddetli ağlama, vurma gibi davranışların ortaya çıkmasıdır.
Bebeklerde dil gelişimi her çocuğa göre farklılık göstermektedir. Ancak duygularını yansıtmayı öğrenememiş, müsaade edilmemiş çocuklarda öfke nöbeti daha sık gözlemlenmektedir.
Çocuklarda Öfke Nöbeti Anında Neler Yapılmalıdır?
Çocuklarda öfke nöbeti anında yapılması gereken en önemli şey onu anlamak. Anneler yaşanan yorgunluk, uykusuzluk, çocuk ve ev bakımı sebebi ile sabırlı olamayabiliyorlar. Ancak sonradan daha çok yorulup, çocuklarınızla ilgili daha çok soruna sebep olmaktansa, baştan sabırlı yaklaşıp sorunlara çözüm bulabilirsiniz.
- Çocuğunuzun öfke duygusunu anlamak
- Sabırlı davranmak
- Yanında olduğunuzu hissettirecek cümleler kurmak
- Duygusunu yansıtmak ( şuanda … olduğu için öfkelendin. Yanındayım)
- Öfkelenmesine sebep olan şeyi ifade etmesine fırsat vermek
- Aşağılayıcı sözcüklerden uzak kalmak
- Öfkesiyle başa çıkmasına müsaade etmek (hadi kalk ağlama, yada sevgi sözcüğü gibi gözükse de ağlanacak bir şey yok gibi sözcüklerden kaçınmalısınız)
Çocuğunuzun öfke duyduğu sorunu anlayıp çözüm üretici yaklaşımla duygularını ifade etmesine fırsat vererek ve ona seçenekler sunarak yardımcı olmaya çalışmalısınız. Çözümleyemeyeceğiniz noktada uzmanlardan destek alabilirsiniz.
Oyun terapisi eğitimi çocukları anlamak için çok değerli ve önemlidir. Bu eğitimi alabilir yada uzmanından destek alabilirsiniz.
Öfke Nöbeti Sebepleri
Çocuklar duygularının karşılığını bilmedikleri için yaşadıkları her durumda öfkeli hissedebilirler. Çocuklarda öfke nöbeti yaşamalarına sebep olacak maddeler;
- İhtiyaçlarının karşılanmaması
- İncinme, hassasiyet
- Olumsuz davranışlara maruz kalma
- İletişim kuramama
- İçsel Çatışma
- Aile bireylerinin yaklaşımı : Bu konuya özellikle değinmek istedim. Çocuklar ailelerini rol model alırlar. Sizin her konuda verdiğiniz tepkileri onlar ders niteliğinde kendilerinden denerler. Olaylara bakış açısında “öfke” çok fazla varsa çocuklarda ifade biçimi olarak bu yolu seçebilirler.
Çocuklarımızda gözlemlediğimiz bir davranışta hemen etiketlemek yerine kendimize dönerek “ben nerede nasıl davrandım?” sorusuna yanıt ararsak belki çözüme ulaşmanın en doğru yolunu bulmuş oluruz.
Öfke Nöbeti Belirtileri
Çocuklarda öfke nöbetine sebep olacak durumlardan bahsettik. Bu durum her çocuğun yaşadığı, hissettiği duygulara göre farklılık gösterebilmektedir. Çocuğunu iyi tanıyan anneler sebep olan şeyleri kolaylıkla tespit edebilmektedir.
- Ağlama
- Kalp atışında hızlanma
- Bağırma, vurma
- Kendini yere atma
- Eşya fırlatma yada kendisine zarar verebilme
- Sabırsızlık
Çocuklarla kaliteli zaman geçirerek duygularını yakından takip ederek anlayabilir ve çocuğunuzun duygularına ulaşabilirsiniz.
2 Yaş Sendromu
Çocuklar çevresinde olan her şeyi keşfetmeyi çok severler. Bu yaşlarda da çok fazla şey yapmak isteyebilirler. Bu sebeple izin verilmeyen her durumda çocuklarda öfke nöbeti ortaya çıkarak, şiddetli ağlamalar ile istediklerini yaptırma yoluna girerler.
Çocuklarınızın duygularını anlamak önemli, ancak bu her istediklerini yaptırmak değildir. Doğru sınırlar ile çocuğunuzun duygusuna karşılık vererek tehlikeli ve yapmaması gereken bir durumda izin vermek yerine seçenek sunabilirsiniz.
3 Yaş Sendromu
2 yaş sendromu bitti diye düşünürken bir yenisi daha eklenir. Çocuğunuzun gelişiminde “öfke” duygusunu yansıtması her döneminde farklılık gösterebilir. Bu dönemde “ben yaparım” cümlesini çok sık duyacaksınız. Yapabileceğine inanmak ister, ancak burada “sen yapamazsın” demek kendine olan güvenini daha çok zedeleyecektir ve bu durumda çocuklarda öfke nöbeti geçirmesine sebep olacaktır.
Çocuğunuza yapabileceği her şey için destek olmalı, tehlikeli gördüğünüz durumlarda sizin desteğinizle ile yapmasına izin vermeli yada seçenek sunmalısınız.
Çocukların Sendrom Döneminde Davranışları
Ailelerin özellikle sabırların zorlandığı dönemlerdir. Kendinizi çaresiz ve çok gergin hissedebilirsiniz. Çocukları ikna edebilmek çok zor olabiliyor. Ancak hem çocukların duygularını anlayarak hem de kararlı tavrınızla aşabilirsiniz. Çocuğunuzu koşulsuz sevmeli ama sınırları olduğunu hissettirmeniz gerekmektedir.
Sınırı olmayan bir çok istediği her şeyi yaptırmak ister. Bu da zamanla doyumsuz ve keyif alamayan bir çocuk haline dönüştürebilir.
Çocuklar sınırınızın nereye kadar zorlandığını ve sizin hangi noktada “evet” dediğinizi ölçmek için bir çok yol denerler. Artık ağlamasın sussun diyerek müsaade ettiğiniz çocuğunuza büyüdükçe sözünüzü dinlettirememeye başlayabilirsiniz.
Çocuk yetiştirmek bir denge işi bana göre. Koşulsuz sevmeliyiz ve bunu hissettirmeliyiz. Ancak çocuğumuz doğru sınır ise, ne yapmaması gerektiğini ve bu konuda sizi ikna edemeyeceğini bilmelidir.
Çocuklarda öfke nöbeti en sık 2-3 ve belki 4 yaş sendromlarında ortaya çıkmaktadır. Uzmanlar 3,5 yaşa kadar devam edebileceğini söylese de her çocuk için bu durum farklıdır. Bu dönemde çocuklar;
- Ağlama Krizleri
- İnatlaşma
- Kendine yada karşısındakine zarar verme
- Eşya fırlatma
- İştah kesilmesi
- Huzursuzluk
- Uyku sorunları
- Isırma
Özellikle çocukların vurma ve ısırma gibi şiddet eğilimli davranışlarda benimde uyguladığım seçenek sunma işe yarayabilir. Çocuğunuz size vurduğunda; “…. olduğu için öfkelendin, senin yanındayım ve seni seviyorum. Ama ben vurman için burada değilim, vurmak istiyorsan yastığa, hacıyatmaza vurabilirsin” gibi hem duygusunu yansıtmasına izin vererek hem de size yada bir başkasına vurmaması gerektiğini sınırını çizerek destek olabilirsiniz.
Çocuklarda öfke nöbeti her dönemde ortaya çıkabilir. Ancak genellikle okula başladıktan sonra bu davranışlar oraya çıkabilmektedir.
Okulda yaşanan akran zorbalığı çocukların kendisini ifade edememesi sebebiyle size bu durumu yansıtma şekli olarak öne çıkabilmektedir.
Öfke, çocukların kendisini ifade etme şeklidir. Mutluluk kadar normal bir duygudur. Mutluyken “neden mutlusun?” diye sorgulamadığımız çocuğumuzu öfkeliyken “neden öfkelisin, ağlama” gibi cümlelerle uyarmamalıyız. Dünyayı öğrenmeye çalışırken çocuklarımıza fırsat vermeli her duygusu keşfederek başa çıkmayı ancak o duyguları yansıtmasına fırsat vererek öğretebiliriz.
Annece yaşadığım tecrübelerimi paylaştığım, duygularını anladığım ve ortak olduğum yazılarımdan haberdar olmak için @anneceblog instagram sayfamı takip edebilirsiniz.
“anneceblog.com‘da yer alan tüm bilgiler anne içgüdüsüyle ve tecrübesiyle yazılmıştır.”